Ông Thắng là giáo viên dạy Sử rất được học sinh mến mộ vì lối giảng bài sinh động và hấp dẫn. Bữa nay ông mở đầu tiết học bằng một mẩu tin ngắn đăng trên báo Tuổi Trẻ ngày chủ nhật 30-10- 2014 nhan đề: Không đặt tên đường Mạc Thái Tổ, Mạc Thái Tông. Ông dừng lại một chút đặt câu hỏi: “Có em nào biết Mạc Thái Tổ, Mạc Thái Tông là ai không?”. Cả lớp ngồi im. Ông lại hỏi: “Thế các em có biết một nhân vật lịch sử tên là Mạc Đăng Dung không?”. Cả lớp liền đồng thanh trả lời: “Dạ biết”. Ông chỉ một nữ sinh ngồi ở bàn đầu hỏi: “Em biết gì về ông này?”.
- Dạ thưa thầy, đó là một kẻ gian thần, giết vua để chiếm ngôi rồi tự trói mình ra hàng quân Minh ở ải Nam Quan.
- Đúng rồi. Và Mạc Thái Tổ, Mạc Thái Tông mà người ta tính đặt tên cho hai con đường lớn ở thủ đô Hà Nội chính là Mạc Đăng Dung và con là Mạc Đăng Doanh. Nên biết rằng khi một ông vua được nhân dân ngưỡng mộ, lịch sử ghi công thì người ta mới gọi Thái tổ, Thái tông để tỏ lòng tôn kính. Ví dụ: Lý Thái Tổ, Lê Thái Tổ, Lê Thánh Tông. Nhưng đối với cha con Mạc Đăng Dung và Mạc Đăng Doanh, lịch sử coi họ là tội đồ cho nên dù họ có xưng là Thái tổ Thái tông gì đi nữa cũng không ai muốn gọi. Chỉ thích gọi tên để mà thóa mạ. Cũng vì thế mà nói Mạc Đăng Dung thì cả lớp đều biết. Còn nói Mạc Thái Tổ, Mạc Thái Tông thì các em không biết.
Rồi ông nhìn vào giáo án nói tiếp: “Để các em hiểu thế nào là Mạc Đăng Dung, thầy sẽ tóm tắt một số tư liệu dựa trên các bộ sách lịch sử kinh điển như: Đại Việt sử ký toàn thư của các sử quan thời Hậu Lê, Đại Việt thông sử của Lê Quý Đôn, Việt Nam quốc sử khảo của Phan Bội Châu, Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim… Theo các tài liệu này thì:
- Để cướp ngôi, Mạc Đăng Dung đã giết hai vị vua cuối cùng của nhà Hậu Lê là Lê Chiêu Tông, Lê Cung Hoàng và bà Hoàng Thái hậu. Hàng chục vị quan đứng đầu triều đình ra mặt phản đối, kẻ thì nhổ vào mặt, kẻ thì lấy nghiên mực xáng vào đầu Mạc Đăng Dung đều bị giết tại chỗ. Nhiều người quay đầu về Lam Sơn lạy rồi tự tử. Một số khác khởi binh chống lại Mạc Đăng Dung rồi đánh đuổi họ Mạc lên tới biên giới Lạng Sơn, Cao Bằng.
- Nhưng nhục nhã nhất là việc đầu hàng và cắt đất biên giới dâng cho giặc. Đại Việt Sử ký toàn thư chép: Mùa đông, tháng 11, năm Canh Tý (1540), Mạc Đăng Dung cùng với bá quan văn võ trong triều qua Trấn Nam Quan, mỗi người đều cầm thước, buộc dây ở cổ, đi chân không đến phủ phục trước doanh trướng của quân Minh, quỳ gối cúi đầu dâng tờ biểu đầu hàng, nộp hết sổ sách về đất đai, quân dân và quan chức cả nước để chờ phân xử. Đăng Dung còn tự nguyện dâng các động Tê Phù, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát, An Lương, La Phù của châu Vĩnh An trấn Yên Quảng, xin cho nội thuộc vào Khâm Châu. Tự cổ chí kim trong lịch sử Việt Nam chưa có ông vua nào độc ác và hèn hạ đến thế”.
Một cậu học trò giơ tay hỏi: - Thưa thầy, một ông vua hèn như thế sao còn có người đề xuất đặt tên đường?
- Câu hỏi hay đấy. Chính thầy cũng đang tìm hiểu. Chỉ biết rằng gần đây có một số nhà sử học muốn tỏ ra mình thông thái hơn người xưa nên đã tìm đủ lý do để chạy tội, thậm chí kể công lao của Mạc Đăng Dung. Lại có một số người khác dựa vào lập luận của các sử gia ấy toan tính việc đánh bóng tên tuổi Mạc Đăng Dung chắc là để phục vụ một ý đồ nào đó. Bởi vậy chúng ta hãy cảnh giác: Nếu hôm nay âm mưu đặt tên đường Mạc Thái Tổ, Mạc Thái Tông không bị ngăn chặn thì không chừng sẽ có ngày họ thừa thắng xông lên, đặt thêm những con đường mang tên các tướng Tàu như Mã Viện, Liễu Thăng, Toa Đô, Ô Mã Nhi…
Cậu học sinh trưởng lớp bỗng đứng lên phát biểu một câu rất tếu:
- Em nói điều này xin thầy tha lỗi chứ nếu họ dám dựng những bảng tên đường như thế thì mỗi lần đi ngang chúng em sẽ tè một phát vào đấy.
Cả lớp cười rần rần. Một nữ sinh vui vẻ tham gia:
- Chỉ sợ các bạn tè được vài lần thì họ sẽ gắn thêm một cái bảng đề: “Cấm phóng uế”.
Cả lớp lại cười. Ông thầy cũng cao hứng nói đùa:
- Nếu thế thì mình sẽ thêm vào mấy chữ, thành ra cái bảng đề CẤM PHÓNG UẾ VÀO LỊCH SỬ.
Có lẽ thầy trò họ còn có nhiều điều muốn nói nhưng reng... reng… Chuông báo hết giờ.
