Về vấn đề này, trước năm 1975, miền Bắc đã có nhiều cuộc họp và thảo luận, ít nhiều đã đi đến sự thống nhất cách phiên âm tiếng nước ngoài, đặc biệt là các thuật ngữ khoa học.
Từ sau năm 1975, khi đất nước thống nhất thì vấn đề này, trên các báo chí hoặc các phương tiện thông tin đại chúng, gần như tùy ý, chỉ còn trên một số tờ báo như báo Nhân Dân… vẫn duy trì cách viết, cách phiên âm theo quy luật trước đây.
Những người ở nước ngoài, ví dụ như ở Mỹ thì không nói làm gì, vì ở đấy xa quê hương, người ta có thể dùng ngay tiếng Anh để thay cho tiếng Việt. Nhưng, đáng tiếc là, ngay ở trong nước, tiếng ta có, nhưng không ít người, và rất nhiều cơ quan truyền thông, báo chí lại sính tiếng Anh, tiếng nước ngoài, đọc trên Đài phát thanh, trên vô tuyến truyền hình, viết trên các loại báo, hình như đưa mấy từ tiếng Anh vào, họ cảm thấy “sang” hơn, “có chất lượng” hơn! Đã thế, khi thì đọc thế này, lúc thì đọc thế khác, loạn cả lên.
Tôi rất tâm đắc với ý kiến của Khải Nguyên đã nêu trong bài viết nói trên. Tình trạng lạm dụng tiếng nước ngoài, cụ thể là tiếng Anh, như tác giả nói, nó biểu hiện ít nhiều tinh thần tự ti, sùng ngoại, đua đòi, lệ thuộc. Nhà nước cũng đã có chỉ thị bắt buộc treo bảng quảng cáo phải có tiếng Việt, bên cạnh tiếng Anh… nhưng như thế vẫn chưa đủ.
Đã đến lúc, các cơ quan chức năng nhà nước cần phải đứng ra tổ chức hội thảo đi đến thống nhất về nguyên tắc, cách phiên âm cũng như về việc sử dụng tiếng nước ngoài. Như thế, vừa giữ gìn bản sắc dân tộc, sự trong sáng của tiếng Việt vừa làm giàu đúng mức ngôn ngữ tiếng Việt.
Tôi không biết, có cơ quan nào, Bộ nào, Sở nào đã được nhà nước giao cho trách nhiệm quan tâm đến vấn đề này; thiết nghĩ Trung tâm Nghiên cứu Quốc Học cũng không thể đứng ngoài cuộc.
