Con cái chúng ta sướng thật!

TRẺ CĂNG THẲNG TỪ LÚC NÀO?

Thông thường mọi người hay nghĩ rằng trẻ con chẳng có gì để căng thẳng hay nỗi niềm khổ tâm. Nếu có là khi bước vào những bậc học cao hơn hay ít nhất vào những lúc cao điểm thi cử… Thật ra, trẻ bị căng thẳng từ rất sớm, đó là lúc trẻ dưới một tuổi mà mẹ về nhà quá muộn trong ngày, bởi ở độ tuổi này trẻ nghĩ rằng mẹ và chúng chỉ là một. Hay khi cho con đi nhà trẻ cả ngày, chiều đến ba mẹ đón trễ, thấy các bạn chung quanh có người nhà đến đón còn mình thì không, trẻ sốt ruột mong ngóng, tủi thân, tâm lý bồn chồn, căng thẳng và sợ hãi…

CON HƠN CHA LÀ NHÀ CÓ PHÚC

Đây là một quan niệm khá tích cực đã ăn sâu vào tâm thức của nhiều người, nhiều thế hệ của các gia đình, đó là ý thức vươn lên về nhiều mặt… Chẳng hạn, đời ông trình độ học vấn đến cấp tiểu học, đời cha cố qua bậc trung học, đời con phải học đến đại học như một điều tất yếu… Và đương nhiên, đời cháu chắt của họ có thể mơ đến bậc tiến sĩ! Và nhiều người đã áp dụng một cách máy móc theo kiểu “Đời ông đi xe đạp, đời bố đi máy thì đời con nhất định phải đi xe hơi!”.

Nhiều bậc cha mẹ còn xem con cái là “cánh tay nối dài” để thực hiện những ước mơ mà mình không với tới khi còn trẻ. Như chị H., người xứ Quảng, ngày xưa từng vào Thành phố Hồ Chí Minh học đại học nhưng không thành, chị về quê sống lam lũ cho đến giờ, vì thế chị luôn thúc ép cô con gái đầu lòng vào thành phố học và ở lại tìm việc làm để thành đạt như chị mơ ước… Cô gái cũng cố ở lại thành phố, không tìm được việc đúng chuyên môn, trong khi người yêu của cô học xong về quê tìm được việc làm tốt, muốn kéo cô về nhưng cô không dám trái ý mẹ. Chưa kể là những người chỉ vì một thất bại nào đó trong quá khứ, nay buộc con phải “trả thù” hộ cho mình. Thời trẻ ông V. hụt một mối tình mà ông cho rằng vì tình địch chỉ hơn ông cái tài chơi đàn. Vì thế mà khi cậu con trai được 6, 7 tuổi, ông bắt con đi học đàn. Thử tài từ đàn organ, guitar đến piano nhưng cậu con trai vẫn không “trụ” được ở loại nhạc cụ nào cả chỉ vì không có năng khiếu âm nhạc.

Vòng tay hạnh phúc. Ảnh: Duy Anh.

ĐẶT NHIỀU HOÀI BÃO VÀO CON

Có những gia đình ép buộc con học một cách thô bạo, chẳng hạn nếu không đạt điểm 9, điểm 10 sẽ đánh đòn, bị phạt hay mắng mỏ khiến trẻ căng thẳng đã đành mà có nhiều bậc cha mẹ thấy con ngoan, học giỏi nên quá ngưỡng mộ con và đặt quá nhiều hoài bão vào con. Chẳng hạn, con giỏi như thế phải đậu vào trường nổi tiếng, ra trường sẽ là những bác sĩ, kỹ sư hoặc phải có bằng tiến sĩ. Có người đem sự tiêu tốn tiền bạc, sự hy sinh, khó nhọc của mình kể ra với con như một sự ép, để con phải học sao cho xứng với công sức, với tiền của mà cha mẹ đã bỏ ra.

Với nhiều người, con được đi du học ở những nước có nền giáo dục tiên tiến là một mơ ước lớn. Đó là một mơ ước chính đáng, thế nhưng, không phải đứa con nào cũng đủ năng lực, bản lĩnh để ra nước ngoài học thành tài, làm vui lòng cha mẹ. Đã có trường hợp, một học sinh được cha mẹ cho qua Pháp học nhưng không chịu nổi sức ép học hành lẫn sự cô đơn nơi xứ người nhưng không dám về nên đã tự tử. Có em học không nổi nhưng vẫn cố, sự căng thẳng kéo dài khiến em rơi vào trầm cảm, điên loạn…

LÀM GÌ ĐỂ GIẢM ÁP LỰC CHO CON?

Khuynh hướng của con người nói chung và của giới trẻ hiện nay nói riêng muốn “được là chính mình”. Trẻ cần được học hành vừa sức, học chuyên ngành phải phù hợp với năng khiếu. Không dùng thành tích của trẻ làm thành tích của người lớn… Và trên tất cả là trẻ được vui sống, tự tin, có tâm lý cân bằng, lớn lên được làm công việc mình yêu thích, ích nước lợi nhà - cũng giống như được sống với người mình yêu thương - đó mới là hạnh phúc đích thực và là lối giáo dục văn minh, nhân bản mà những xã hội hiện đại đang áp dụng.