Trẻ hóa luôn là ước mơ muôn thuở của con người. Người ta nỗ lực không mệt mỏi và sẵn sàng đầu tư tiền bạc để chống lại quá trình lão hóa tự nhiên. Hàng loạt các dịch vụ và sản phẩm chăm sóc sắc đẹp đã ra đời để phục vụ cho nhu cầu duy trì tuổi thanh xuân. Nhưng để đạt được hiệu quả tối ưu cho cuộc chạy đua chống lại tuổi tác, đầu tiên, chúng ta phải hiểu nguyên nhân chính xác dẫn đến sự lão hóa da của con người.
Hai tác nhân chính dẫn đến sự lão hóa da: Sự lão hóa bên trong (sự lão hóa theo thời gian) và sự lão hóa do tác động bên ngoài (tác động của ánh sáng mặt trời).
Sự lão hóa bên trong
Sự lão hóa theo thời gian không thể tránh khỏi do não bộ kiểm soát. Các nhà khoa học tin rằng sự lão hóa trên toàn cơ thể được kiểm soát bởi vùng não hypothalamus (vùng não kiểm soát thân nhiệt và các cảm giác đói, khát) có vai trò điều khiển tuyến yên.
Tuyến yên điều hòa các tuyến nội tiết khác trong cơ thể (buồng trứng, tinh hoàn, tuyến thượng thận và tuyến giáp) và cũng kiểm soát ca quá trình lẫn thời điểm các tuyến này tiết hormone.
Khi chúng ta già đi, hệ thống này giảm sút chức năng và gây ra tình trạng huyết áp cao, suy giảm biến dưỡng đường và các triệu chứng khó ngủ.
Các dấu hiệu tương tự của lão hóa bên trong bao gồm cả sự xuống cấp của các mô vùng lợi, dẫn đến tình trạng rụng răng. Nhịp thở của chúng ta cũng ngắn hơn do dung tích phổi giảm xuống, trung bình dung tích phổi ở tuổi 90 chỉ còn 50% so với tuổi 19.
Đối với phụ nữ, nhân tố rõ ràng nhất thể hiện quá trình lão hóa chính là quá trình mãn kinh với sự ngừng hoạt động hoàn toàn của buồng trứng.
Mãn kinh tác động rất mạnh lên cơ thể: nguy cơ loãng xương cao, quá trình sản xuất col- lagen trong cơ thể giảm triệt để đến 20%, da khô hơn do sự giảm lượng dầu dưới da.
Sự lão hóa do các tác nhân bên ngoài
Trong một số tác nhân gây lão hóa từ bên ngoài, mặt trời đóng vai trò chủ đạo (lão hóa do ánh nắng). Các chuyên gia ước đoán khoảng 80% tác hại cho da xảy ra trước tuổi 20.
Việc tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng là nguy hại khó thấy bằng mắt thường nên không được nhiều người lưu tâm lắm. Đến khi các nếp nhăn xuất hiện thì thật sự rất khó cứu vãn.
Ánh sáng mặt trời chịu 90% trách nhiệm cho những biểu hiện lão hóa không mong đợi trên làn da. Nó khiến da mất đi độ đàn hồi, bề mặt da thô ráp hơn, xuất hiện các nếp nhăn và vết chân chim, da sạm đi và xuất hiện tàn nhang hoặc gây ra tình trạng vàng da, xuất hiện các u trên da (lành tính và ác tính).
Trước đây, các nhà khoa học cho rằng, nguyên nhân chính của sự thay đổi cấu trúc là da tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím (UV). Chỉ đến những năm gần đây, chúng ta mới hiểu được những phản ứng sinh hóa thực sự là thủ phạm của những biến đổi trên.
1. ROS (Sự hình thành Reac- tive Oxygen Species, liên quan đến tế bào gốc tự do)
Khi tia UV tác động đến làn da, các tế bào gốc tự do được tạo ra. Các tế bào gốc tự do phải lấy đi điện tích của các tế bào bình thường để tồn tại và tạo ra nhiều tế bào gốc tự do khác.
Khi nhân bản, chúng sẽ tiếp tục tấn công bất cứ cấu trúc tế bào nào và phá vỡ cấu trúc bền vững của da. Chất béo – thành phần chính tạo màng tế bào – cũng bị tổn thương nghiêm trọng do hoạt động này.
2. MMPS (Sự hoạt hóa của Matrix Metalloproteinases)
Các nghiên cứu cho thấy tia UV hoạt hóa những enzyme này trong nhiều giờ khi da chịu tác động của UVB. Sự tác động tăng cường và lâu dài của enzyme, đặc biệt ở những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gây phá vỡ cấu trúc và kết nối của collagen và elastin, dẫn đến thương tổn da do ánh sáng.
3. AGES (Advanced Glycation End Products)
Protein collagen và elastin vô cùng nhạy cảm với phản ứng sinh hóa bên trong gọi là quá trình đường hóa (glycation). Đây là phản ứng sinh hóa không qua enzyme trung gian xảy ra giữa những nhóm amino tự do trong protein và phân tử đường như glu- cose.
Phân tử đường trong cơ thể tương tác với protein như collagen để sản xuất AGES. AGES làm cho cấu trúc collagen bị bắt chéo dẫn tới hiện tượng protein bị cứng và đàn hồi kém đi.
Để chống lại các yếu tố làm lão hoá cả bên trong và bên ngoài, chúng ta phải cố gắng loại bỏ những tác nhân khách quan như:
1. Ô nhiễm: Tình trạng tầng ozone mỏng dần đi đã tăng khả năng hình thành Reactive Oxygen Species (ROS) gây ra quá trình oxy hóa dẫn đến lão hóa da sớm.
2. Khí hậu: Nhiệt độ khô nóng và môi trường lạnh làm da bị khô nẻ và gây ra vết chân chim và nếp nhăn trên gương mặt.
- Vì thế, một chế độ ăn uống điều độ và đúng cách như không ăn những thức ăn chứa quá nhiều hóa chất và chất bảo quản, gây thiếu hụt dinh dưỡng và thương tổn tế bào, các thực phẩm khô và nóng cũng kích thích quá trình oxy hóa. Bổ sung các chất chống oxy hoá như vitamin A, C, E và khoáng chất.
Tránh xa thuốc lá vì đó là tác nhân hình thành các nếp nhăn và chân chim quanh mắt, làm giảm khả năng tự chữa lành vết thương.
- Sử dụng kem dưỡng da hàng ngày, Dermalogica hiện nay được coi là có hiệu quả khả quan đối với làn da đang bắt đầu bị lão hóa.
