Giá trị của rắn trong y học

Trong tự nhiên, rắn tiêu diệt chuột bọ và côn trùng, góp phần cân bằng sinh thái. Còn trong thế giới y học, rắn là thức ăn bổ dưỡng, nguồn dược liệu quý để chế những loại thuốc điều trị, giúp ích cho người.

Từ trước đến nay, người ta thường dùng các loài rắn như hổ mang, cạp nong, cạp nia, rắn ráo để làm thuốc tăng cường sức khỏe hay chữa bệnh bằng những bộ phận như thịt rắn, mật rắn, xác rắn lột và nọc rắn.

1. Thịt rắn:

Thịt rắn giàu chất axit amin, thơm ngon, vị ngọt mặn, là món ăn quý, thuốc bổ dưỡng chữa bệnh thần kinh, đau nhức, tê liệt, bán thân bất toại, cắt cơn co giật, bị cảm trợn mắt méo miệng. Ngày uống 4-12g, dưới dạng thuốc sắc, thuốc bột hay rượu thuốc. Những người huyết hư sinh phong thì không được dùng.

2. Xương rắn:

Đập rắn chết, chôn 3 tháng rồi lấy xương sống rửa sạch, sấy hoặc sao vàng cho vào túi vải, ngâm rượu. Ngày uống 10-30ml. Trị bệnh đau lưng cột sống.

3. Rượu rắn:

Ngâm rượu với 3 con rắn (tam xà), hay 5 con rắn (ngũ xà). Ngày dùng 1 ly 30ml, trước khi đi ngủ. Theo đông y, rượu rắn có tác dụng khử phong thấp, chữa đau nhức, tê liệt, nhọt độc, chân tay nhức mỏi… Phụ nữ có thai không được dùng.

4. Mật rắn:

Dùng phối hợp với các vị thuốc khác để trị ho, đau lưng, nhức đầu. Mật rắn không có vị đắng, và là vị thuốc quý có giá trị gấp đôi thịt, xương rắn. Mật rắn có độc, dùng với liều thấp.

5. Xác rắn lột:

Còn có tên gọi là xà thoái. Tác dụng khử phong và sát trùng. Dùng điều trị các chứng bệnh thần kinh của trẻ em hay bị đau cổ họng, ghẻ lở. Ngày dùng 6-12g dưới dạng thuốc sắc hay đốt cháy mà dùng.

6. Da rắn:

Da rắn nhúng vào rượu rửa sạch, phơi sấy khô, tán bột. Dùng trị bệnh ghẻ lở ngoài da và thối tai.

7. Mỡ rắn:

Lấy mỡ rắn rán, bỏ vào chai. Dùng trị phỏng và ghẻ chốc đầu.

8. Nọc rắn độc:

Nọc rắn có giá trị rất cao, còn quý hơn vàng. Làm thuốc giảm đau trong bệnh ung thư, phong, viêm dây thần kinh, cao huyết áp. Dạng thuốc xoa bóp chữa bệnh thấp khớp, viêm cơ. Tại một số nước, người ta dùng nọc rắn chế dưới dạng thuốc tiêm. Ở Việt Nam và một số nước có trại nuôi rắn để lấy nọc rắn; quy mô lớn là trại nuôi rắn ở Brasil, Nga, Thái Lan.

Lương Thị Hồng Đào (sưu tầm)