Henri Huet sinh ngày 14/4/1927 tại Đà Lạt. Cha ông là một kỹ sư người Pháp, mẹ người Việt. Từ nhỏ ông đã được đưa về Pháp, theo học trường mỹ thuật ở thành phố Rennes, vùng Bretagne. Năm 1949, sau khi gia nhập quân đội Pháp, học vài khóa về nghề chụp ảnh, Huet được điều sang Đông Dương trong vai trò nhiếp ảnh gia quân đội.
Sau chiến tranh, ông tiếp tục làm việc cho hãng thông tấn United Press International (UPI). Tới năm 1965, khi Mỹ mở rộng cuộc chiến thì Huet trở thành phóng viên nhiếp ảnh của Associated Press (hãng AP) trong 6 năm ở chiến trường Việt Nam. Ngày 10/2/1971, Henri Huet tử nạn ở tuổi 43, khi chiếc máy bay trực thăng chở ông và một số đồng nghiệp quốc tế khác rớt trên bầu trời nước Lào. Ông từng nhận được giải thưởng Robert Capa năm 1966.
Một bà mẹ Việt Nam ở Bến Súc gánh con đi lánh nạn, tháng 1/1967.
Ảnh: Henri Huet/AP.
Bốn mươi năm sau, từ ngày 9/2 tới ngày 10/4/2011, tại Ngôi nhà nhiếp ảnh Châu Âu (Maison Européenne de la Photographie – MEP) nằm trên phố Fourcy thuộc quận Tư, thành phố Paris, thủ đô nước Pháp, đã diễn ra cuộc trưng bày 70 trong số rất nhiều hình ảnh mà nhà nhiếp ảnh – phóng viên chiến trường Henri Huet chụp được trong suốt hơn 20 năm ông cầm máy đi khắp đất nước Việt Nam.
Bài báo của MEP giới thiệu triển lãm có đoạn viết: “Lòng mê say nghề nhiếp ảnh báo chí đã đưa Henri Huet trong suốt 20 năm đi khắp mọi nẻo đường đất nước Việt Nam đang chìm trong chiến tranh. Có thể cảm nhận tình yêu của ông đối với đất nước nơi ông được sinh ra qua những bức hình, chứng nhân đau xót về một cuộc chiến”.
Một bác sĩ bị thương đang chăm sóc một binh lính bị thương.
Ảnh: Henri Huet/AP.
Những bức ảnh đen trắng của Henri Huet giờ đây đã thuộc về kho tàng trí nhớ chung của cộng đồng. Bên cạnh những tác phẩm của Huet, triển lãm Henri Huet, Vietnam còn giới thiệu một số bức ảnh khác cũng chụp ở Việt Nam của các bạn đồng nghiệp một thời của ông – vốn cũng là những tay máy chiến trường có tiếng…
Thời gian đó, những tấm hình gửi về từ Việt Nam của Huet xuất hiện thường xuyên trên những tờ tạp chí quốc tế lớn nhất, được đông đảo mọi người biết đến. Ông được báo giới mệnh danh là “một người Pháp đã cho người Mỹ nhìn thấy chiến tranh” (un français qui a fait voir la guerre du Vietnam aux américains).
Bồng Sơn, tháng 10/1966. Ảnh: Henri Huet/AP.
Những tấm hình đen trắng giản dị có sức phản ánh mãnh liệt. Đó là những đôi mắt đen láy của con trẻ Việt Nam, ngơ ngác không hiểu điều gì đang xảy ra. Đó cũng có thể là gương mặt đau đớn hãi hùng của một tay lính Mỹ. Những tấm hình phản ánh sự tàn bạo của cuộc chiến tranh đồng thời bày tỏ lòng tôn trọng đối với con người đã có sức mạnh làm thay đổi cái nhìn của công chúng Mỹ và quốc tế về cuộc chiến mà Mỹ đang tiến hành ở Việt Nam, góp phần làm dấy lên phong trào phản chiến ngày càng như sóng cồn lan rộng khắp các nước phương Tây…
Nhân dịp 40 năm ngày ông mất, những người tổ chức cuộc triển lãm ảnh Henri Huet, Vietnam muốn thông qua việc làm này tưởng nhớ tới ông, một phóng viên ảnh tận tụy với nghề, người giờ đây được làng nhiếp ảnh báo chí thế giới tôn vinh là “bậc đàn anh”, là cây đại thụ. Rất nhiều người trong số họ đã tới dự buổi khai mạc triển lãm, trong đó có Nick Út…
