HV157 - Lá thư gửi chị Tố Nga

Paris ngày 8-3-2021

Chị Nga quý mến,

Lâu rồi, em không có dịp viết thư gửi chị, mặc dù em vẫn theo dõi những gì báo chí phương Tây viết về chất độc da cam và vụ kiện của bà Trần Tố Nga. Vừa rồi em rất mừng vì thấy một loạt bài trên các báo từ Pháp qua đến bên Nga rất có ích và động viên, quảng bá cho công việc đòi công lý cho nạn nhân chất độc da cam ở Việt Nam của chị. Truyền thông trên khắp thế giới ủng hộ, đang có cao trào, cố gắng lên chị nhé, lúc nào cũng có người trên thế giới nghĩ đến chị, đến những hậu quả khủng khiếp và lâu dài của nạn nhân Việt Nam, mà trong đó có em với những tình cảm đặc biệt.

Công ty Bayer của Đức đã mua lại Monsanto từ năm 2016 với giá là 63 tỉ đô la. Không biết họ có tính đến những vụ kiện mà công ty Bayer/ Monsanto phải chịu trách nhiệm trước công luận. Trong đại chiến thế giới lần thứ hai 1939 - 1945, Bayer đã nổi tiếng vì chế tạo thuốc Aspirin và... chất ga Zyklon B, cùng với công ty BASF, cho Đức Quốc Xã dùng làm hơi ngạt để thủ tiêu hàng mấy triệu người trong các trại tập trung. Bây giờ họ nổi tiếng thêm lần nữa, có sao đâu.

Trong vụ án Dewayne Johnson, tòa án đã xử công ty Bayer phải bồi thường 290 triệu đô la, nhưng một quan tòa khác xử lại, hạ xuống còn 78,5 triệu đô la, và Bayer kháng án tiếp tục, đòi hỏi người kiện, ông Dewayne Johnson, phải kiên trì, nhọc nhằn, cũng là thêm một cái giá để trả. Nhưng, trị giá cổ phần của Bayer xuống dốc, đang từ 93,36 euro ở thời điểm tuyên án lần đầu xuống còn 63,10 euro lần tuyên án thứ nhì, và những nhà chuyên gia dự tính Bayer phải tốn từ 5 đến 10 tỉ đô la, riêng phí tổn cho luật sư, tòa án cho đến nay đã lên đến 3,7 tỉ đô la để đánh đông đánh tây chống lại khoảng 11.200 đơn thưa kiện vì chất độc da cam.

Nhiều quá phải không chị? Họ ỷ lớn, có tiền rừng biển bạc. Riêng em thấy tiền bạc cũng rất cần thiết để xây dựng lại cuộc đời, nhưng cái quan trọng hơn là đòi công lý, đòi công nhận cái quyền được sống của rất nhiều nạn nhân là quan trọng hơn hết thẩy. Nạn nhân chất độc da cam khắp bốn phương trời, ở Việt Nam, ở Mỹ, ở Canada, ở Hàn Quốc, ở La Haye (Hà Lan), Campuchia, Lào... không làm thinh được nữa.

Viện khoa học quốc gia Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ (L’Académie nationale des sciences des ÉtatsUnis) phỏng đoán đã có tới 80 triệu lít chất độc da cam được đổ xuống Việt Nam, hủy hoại 20% diện tích rừng ở miền Nam và đầu độc 400.000ha đồng ruộng. Đó là những con số thống kê lạnh lùng trên giấy. Còn thực tế hằng ngày nạn nhân sống ra sao?! Nước uống, thực phẩm, con người, cây cỏ, súc vật, nhà cửa, hoa lá, sông ngòi, đất đai... đều bị nhiễm độc dây chuyền và lâu dài. Đến em cũng phải tự hỏi, em có phải là nạn nhân của chất độc da cam hay không?

Chị Nga ơi, chị đã được giao phó cho một trọng trách đi vào lịch sử, chẳng cần nói nhiều, em biết chị hết lòng, hết tâm, hết trí chiến đấu cho tới cùng, phần thắng ắt phải về với người có chính nghĩa. Em chỉ mong chị được khỏe mà thôi. Thành ngữ ta có câu “Nực cười châu chấu đá xe/ Tưởng rằng chấu ngã ai ngờ xe nghiêng”, mình là con châu chấu đá cho cái xe nó phải đổ.♦

MATHILDE TUYẾT TRẦN (Paris - Pháp)