Trong chương trình Radar Văn hóa lúc 8g30 ngày 14-11-2015 trên kênh Truyền hình Thông tấn có buổi trao đổi giữa phóng viên chương trình với GS-TS Trần Thị Vinh và PGS-TS Kiều Thế Hưng, giảng viên bộ môn Lịch sử Trường đại học Sư phạm Hà Nội, có nêu vấn đề: Hiện nay, theo Dự thảo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, chuyển đổi môn học Lịch sử hiện nay (là môn học bắt buộc), thành môn học tích hợp được gọi là “Công dân với Tổ quốc” (!!) và là bộ môn “tự chọn”, không bắt buộc!
Là một người nghiên cứu lịch sử, tôi hoàn toàn không nhất trí với cách làm này của Bộ GD&ĐT. Tôi cho rằng cách làm này là sửa sai càng sai thêm. Từ thượng cổ đến giờ, ở mọi quốc gia, môn học về lĩnh vực tìm hiểu nghiên cứu những biến cố trong đời sống chính trị - xã hội của một đất nước, một dân tộc và rộng ra là toàn nhân loại, được gọi là môn LỊCH SỬ, và chỉ là môn LỊCH SỬ mà thôi.
Nếu xét theo nghĩa gốc Hán mà ta đang dùng thì: “Lịch” là những cái đã trải qua, là vòng quay của mặt trời, mặt trăng. Còn “sử” là sách ghi lại những sự tích đã trải qua đó (của một đất nước, hay quốc tế). Ghép lại: LỊCH SỬ (li shi) là sách ghi lại những gì đã trải qua của một đất nước, một dân tộc hay trên phạm vi toàn thế giới. Như vậy thì Lịch sử là bộ môn thuộc khoa học xã hội và nhân văn, có một nội hàm rất rộng lớn. Học Lịch sử không chỉ là học về những gì đã trải qua của một đất nước đơn lẻ, mà phải đặt đất nước ấy trong cả bối cảnh quốc tế.
Lâu nay, bộ môn Lịch sử mà học sinh chúng ta đang được học là một “kiểu” dạy lịch sử áp đặt, mang tính minh họa, thiếu tính khách quan, và nhiều khi là “chính trị hóa lịch sử”. Môn học được giảng dạy theo lối truyền thụ kiến thức một cách thụ động, khô cứng, nên học sinh không thích học môn Lịch sử.
Vì vậy, theo tôi, Bộ GD&ĐT thay vì cải cách, chuyển đổi theo kiểu “chữa cháy càng cháy thêm”, “đã sai càng sai thêm”, thì nên nghiên cứu soạn lại sách giáo khoa cho khách quan, phù hợp với thực tế lịch sử và đổi mới phương pháp dạy môn sử, sao cho học sinh thích học hơn, chứ đừng làm cái việc làm vô bổ, phản tác dụng trên. Bộ môn Lịch sử đã, đang và sẽ luôn luôn phải là môn học bắt buộc trong hệ thống giáo dục phổ thông.
14-11-2015
