Ký họa của Vũ Giáng Hương(1) nhỏ xinh gọn gàng trên những trang giấy đơn sơ, trong sổ tay công tác. Những nét vẽ tuy vội vàng nhưng chất chứa tình cảm sâu nặng. Với bà, đi thực tế lấy ký họa làm niềm vui, trách nhiệm người nghệ sĩ.
Tập ký họa của Vũ Giáng Hương hình thành từ những năm 1960: Phiên chợ quê thôn Đoài (Hà Tây) với những phụ nữ nông thôn váy sồi áo nâu đội nón quả bứa, ở một góc chợ lều quán sơ sài nhưng đông vui tấp nập; làng chài cửa Tùng đầy nắng gió với những ngư dân chất phác giản dị, thuyền, lưới về bến trong ánh hoàng hôn…
Họa sĩ Vũ Giáng Hương năm 1947. Họa sĩ Sỹ Ngọc vẽ.
Những dáng người trong lao động: rèn máy, lắp ráp, đập lúa, thái khoai, băm bèo…, trong sinh hoạt đời thường: bà ru cháu ngủ, bà lão thôn Đoài đon đả đi lễ chùa, chị Thái Đen đeo giỏ, những đôi mắt trẻ thơ trong sáng…
Em gái bản Thôm Mòn - 1970. Tranh: Vũ Giáng Hương
Đặc biệt là những ký họa về Trường Sơn, về những nẻo đường chiến dịch Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, về tinh thần dũng cảm của nữ thanh niên xung phong đào đường, lấp hố bom, những binh trạm thông tin của đại ngàn Trường Sơn. Họa sĩ đã theo họ trên những chặng đường hành quân gian khổ.
Trên đường hành quân - Trường Sơn 1971. Tranh: Vũ Giáng Hương
Súng, xẻng, cuốc, ba lô nặng vai chiến sĩ, con đường gập ghềnh cheo leo, những chiếc thang tre và chiếc cầu vắt vẻo qua con suối, thiên nhiên hoang vu với những hàng cây chết khô và bầu trời vần vũ trực thăng, những lán trại giữa rừng già, bộ đội chuyển quân, lội suối hối hả khẩn trương…
(1) | Trích từ Vũ Giáng Hương - tuyển tập tranh ký họa, NXB Mỹ thuật, năm 2007. |
(2) | Nhà nghiên cứu – phê bình mỹ thuật. |
