Mắm cua đồng

Gọi cua đồng vì nó sống nơi ruộng đồng. Gần như quanh năm, lúc nào cũng có. Cứ đến mùa gặt, nhất là ở những chân ruộng, nước xăm xắp thì ê hề… cua.

Vừa gặt xong, người ta dùng nhủi (bằng tre bện dày, hình tam giác, hơi vênh như cái phễu, đầu chụm là cán tay cầm để đẩy tới), nhủi một đường, chừng năm, sáu thước, cua đã lổm ngổm, ba đến bốn chục con. Nhủi một chặp, khoảng tiếng đồng hồ, đụt đầy nghẹt, khoảng vài chục cân.

Sau khi cấy, năm ba hôm, cua thường ở hang, dọc các bờ ruộng, đêm mới bò ra kiếm ăn. Hang nhỏ và sâu vừa đủ một, hai con ở. Lúc này, chỉ mấy chú bé mới bắt được nó, vì tay các chú nhỏ vừa với hang, còn người lớn thì… đầu hàng! Các chú bắt rất nhanh, cứ thọc tay vào hang thế nào cũng lôi được một vài con. Đôi khi gặp cua kình, kẹp thủng da, chảy máu. Cũng không ít lần gặp rắn, ghê lắm, nhưng là rắn nước, chỉ giật mình chứ loại này không hề cắn.

Cua rửa sạch rồi tùy thích, có thể rang muối hơi mằn mặn, rất thơm và ngon. Hoặc um với ít dầu phụng, ăn với cơm, đậm đà đáo để. Nhưng thông thường, người ta làm mắm để ăn dài ngày.

Cua làm mắm: Cua rửa sạch, rưới ít nước sôi, chân càng rụng bớt để khi cho vào cối gọn, dễ giã. Cối đá, cối gỗ đều được. Giã thật nhuyễn, vắt lấy nước cốt, cho vào cái tĩn bằng sành, lại giã, lại vắt lần 2, lần 3 đến kiệt rốc, xác cua thành bột. Bột này trộn với rau cho gà vịt ăn, rất mau lớn, đẻ trứng to và lòng đỏ trứng như son.

Nước cốt cua, cho ít muối, vừa phải, lắc đều, nếu muốn nhanh thì vùi tĩn nước cua vào tro ấm, độ ba hôm rót ra chén, dằm ớt chỉ thiên, ăn với bún hoặc bánh đúc… phải nói bạn không thể diễn tả được cái tinh thơm đầy quyến rũ của hương cua đồng miền Trung khi thưởng thức.

Không biết giữa cua đồng và cua biển có khác gì nhau về mặt dinh dưỡng mà một số quán bún riêu ở phố, thực khách bao giờ cũng hỏi: Riêu cua đồng hay riêu cua biển? Chủ quán trả lời: Cua đồng. Khách vui vẻ hành thực… Cho nên, bây giờ các quán đều ghi rõ: Bún riêu cua đồng!

Nếu chưa có dịp thưởng thức món ăn dân dã này, xin bạn yên tâm và đừng quên nhắc nó, để có dịp…