Hồi 5 giờ 5 phút ngày 29-10-2014, trái tim người con Xứ Quảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Bắc Mai Thúc Lân đã ngừng đập tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108!
Ông sinh ngày 6-1-1935 tại xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam trong một gia đình có truyền thống Nho học, yêu nước và cách mạng. Năm 1955 tập kết ra miền Bắc vào học Trường Trung cấp Nông lâm Trung ương, rồi về công tác tại Ty Nông nghiệp Bắc Giang, sau đó là Ty Nông nghiệp Hà Bắc.
Từ một cán bộ trung cấp kỹ thuật nông nghiệp, ông tiếp tục theo học đại học, làm Trưởng phòng, Phó Trưởng ty Nông nghiệp, Trưởng ty Nông nghiệp, rồi Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Bắc. Gần 40 năm ông đã gắn bó mật thiết với mảnh đất và con người vùng Kinh Bắc (Bắc Ninh, Bắc Giang). Sau này là Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam-Đà Nẵng; Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội.
Trong những năm đất nước phải gồng mình vượt qua bao khó khăn do thiên tai địch họa gây ra, nông nghiệp được coi là “mặt trận hàng đầu”, bước chân ông đã in dấu trên những cánh đồng lúa vùng chiêm trũng Gia Lương, Tiên Sơn, vùng trung du đất bạc màu Hiệp Hòa, Tân Yên đến vùng rừng núi xa xôi Sơn Động, Lục Ngạn… lặn lội trên đồng ruộng, gần gũi nông dân, lắng nghe ý kiến của nhân dân và từ thực tiễn ông đã chắt lọc, tổng kết, để từ đó đề xuất những chủ trương, chính sách phù hợp, đem lại lợi ích chính đáng, thiết thực cho người dân.
Ông đã góp mồ hôi, công sức và trí tuệ vào thành công của các phong trào trong nông nghiệp như: làm thủy lợi và cải tạo đất, với điển hình nổi tiếng cả nước là Hợp tác xã Trung Hòa, công thức 4 L (lúa-lang-lạc-lợn), phát triển diện tích lúa xuân trở thành vụ sản xuất chính, phát triển đỗ tương ở Tân Mộc (Lục Ngạn)… Một sự kiện đọng lại trong tâm trí nhiều người cho đến tận hôm nay là năm 1986 ông đã cùng tập thể cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo, quyết đoán phương án do cán bộ kỹ thuật đề xuất, xử lý thành công “sự cố đê Nội Doi”, tránh được thảm cảnh lụt lội cho nhân dân các huyện bắc phần Bắc Ninh.
Ông là một trong những cán bộ chủ chốt của tỉnh Hà Bắc có bản lĩnh, một lòng, một dạ vì cuộc sống của nhân dân, vì sự nghiệp phát triển của địa phương. Những năm là Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách nông-lâm nghiệp, thủy lợi, ông đã bảo vệ chính kiến của mình với ấp ủy và phản ảnh trực tiếp với đồng chí Bí thư Tỉnh ủy về một số chủ trương không có tính khả thi như: đánh số trâu bò, đưa đất 5% của xã viên vào hợp tác xã quản lý…
Ông cũng là người tích cực hưởng ứng chủ trương khoán sản phẩm cuối cùng trong nông nghiệp, mặc dù biết rằng người lãnh đạo cao nhất của tỉnh lúc đó không mặn mà với chủ trương này. Việc thể hiện quan điểm cá nhân trái với ý kiến của lãnh đạo cấp trên, nhất là người đứng đầu thường là việc không dễ dàng, nhưng như ông tâm sự, đó là tính cách người đất Quảng và bản lĩnh của người đảng viên Cộng sản. Thời gian đã lùi xa, xâu chuỗi lại những sự kiện và đọc hồi ký “Chuyện đời ấm lạnh buồn vui” của ông, tôi càng thêm cảm phục sự dũng cảm và lý giải rõ hơn về những khó khăn mà ông nếm trải trong ít năm sau đó.
Ông thẳng thắn đấu tranh với những hành vi tiêu cực như ngại khó, ngại khổ, lợi dụng chức vụ quyền hạn, vun vén lợi ích cá nhân, quan liêu, tham nhũng…
Trong những năm rời mảnh đất thân thương, ôm ấp bao kỷ niệm của đời ông, là điểm tựa nâng bước ông khôn lớn, trưởng thành cũng như hơn 10 năm chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo ông vẫn dõi theo từng bước phát triển của Hà Bắc, của 2 tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, vui với niềm vui của Đảng bộ và nhân dân 2 tỉnh, ông dành thời gian qua lại thăm nom, gặp gỡ bạn bè, đồng nghiệp, những người đã một thời cùng ông “chân lấm tay bùn” với đồng ruộng Hà Bắc!
Trái tim ông Mai Thúc Lân đã ngừng đập! Nhưng trong tâm khảm nhiều đảng viên, cán bộ Hà Bắc trước đây và tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh ngày nay, nhất là cán bộ ngành nông nghiệp mãi mãi đọng lại hình ảnh một cán bộ kỹ thuật tài năng, một cán bộ lãnh đạo có bản lĩnh, trung thực, một người bạn, người đồng chí thân tình, giầu lòng nhân ái luôn hết lòng vì dân, vì chân lý và lẽ phải vì một xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.
Ông Mai Thúc Lân đã về với thế giới người hiền, những bạn bè, đồng nghiệp một thời Hà Bắc cầu chúc linh hồn ông siêu thoát và yên giấc ngàn thu!
HỒNG MINH
