Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI quyết liệt đẩy mạnh tệ tham nhũng hơn nữa. Các quy định của pháp luật có cho phép cụ thể những trường hợp phạt cao nhất hoặc thấp nhất tùy từng lĩnh vực cụ thể. Nhưng xem ra tệ nạn tham nhũng vi phạm pháp luật không hề giảm. Tại sao?
Có nhiều nguyên nhân phức tạp. Song tôi chỉ nói về xử phạt theo kiểu cũ thì không bao giờ triệt tiêu được những hành vi vi phạm. Những khoản tiền thu được do làm ăn bất chính là quá lớn mà chủ sở hữu chỉ chịu phạt có một ít, quá ít so với số tiền chiếm được thì họ sẵn sàng nộp phạt muôn năm.Họ thu lợi bất chính hàng bao nhiêu tỉ đồng mà phạt mấy trăm triệu, họ thu lợi mấy trăm triệu mà phạt mấy chục triệu, thu lợi mấy chục triệu mà phạt mấy triệu đồng thì họ cũng vẫn sẵn sàng nộp phạt dài dài. Nếu số tiền phạt nhiều hơn số tiền bất chính thu được thì liệu họ có dám vi phạm không?
Thí dụ ô nhiễm môi trường nhiều nơi trong cả nước cứ phát sinh dài dài, bởi vì số tiền bất chính đáng lẽ phải chi cho xử lý trước khi thải ra gây hại cho cộng đồng về kinh tế, sức khỏe thì nhiều nhưng khi phát hiện xử phạt lại quá ít nên người ta không sợ bị phạt. Cứ làm hoài? Thử phạt nặng hơn số tiền kiếm được bất chính xem sao? Ắt phải có tác động thiết thực.
Điều đáng nói ở đây nữa là, số tiền kiếm được bất chính ấy liên quan đến tham nhũng. Tức là quỹ đen, quỹ trái phép dùng để chia chác nhau giữa các cá nhân, tập thể với nhau. Không loại trừ việc dùng tiền đó để mua chuộc hối lộ những cán bộ thoái hóa biến chất để đồng hành cùng họ vi phạm công khai, thường xuyên, chỉ kiểm tra, xử phạt lấy lệ. Nếu có phát hiện vi phạm thì lại kết luận chung chung là thiếu trách nhiệm, ít cán bộ, không sâu sát… Cứ như vậy thì vi phạm sẽ tái diễn hoài. Việc xử lý những cán bộ sai phạm có nghiêm túc hay chỉ nói suông? Những người đứng đầu cơ quan doanh nghiệp bị xử lý ra sao sau khi có vi phạm?
Tổng công ty Sonadezi (Long Thành, Đồng Nai) liên tục sai phạm (xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Đồng Nai) mà người lãnh đạo là đại biểu Quốc hội khóa XIII bị xử lý như thế nào? Còn xứng đáng là đại biểu Quốc hội không? Vị ấy lãnh đạo, giám sát ai - nói ai nghe nữa… Đổi mới công tác cán bộ ngay khi sự việc xảy ra mới thực sự nghiêm túc theo Nghị quyết của Đảng, dân mới thêm niềm tin.
