Thơ - Phan Duy Nhân

Phan Duy Nhân là một nhà thơ của phong trào tranh đấu của nhân dân, của trí thức miền Nam. Trong kháng chiến, trong đấu tranh đô thị và trong tù trước đây, anh đã làm nhiều thơ dạt dào xúc động. Nhân kỷ niệm 40 năm hòa bình thống nhất đất nước, Hồn Việt xin giới thiệu hai bài thơ sau đây.

Dọc đường, qua huyện X.

Mất mùa dân thiếu gạo

Muối sắn lội đường dài

Kháng chiến dù gian khổ

Vẫn giòn tan tiếng cười!

 

Để ba treo chiếc võng

Giữa đôi cây vừa tầm

Chóng ngoan, ba đi hái

Cho con nắm rau rừng.

 

Ấy, ba vừa tưởng tượng:

Con ngồi trên vai ba

Đường lên đèo xuống dốc

Gió bay bay bóng cờ!

 

Hương luồn trong gió núi

Mênh mông gợi nhớ nhà

Chim rừng đâu hót sớm

Tưởng con vừa bi bô…

Qua Quế Sơn, tháng 9-1967

 

Thư nhà

Hồi anh vượt núi về Tiên Phước

Có nhận thư em ở dọc đường

Giấy đã nhàu hoen nhiều nước mắt

Anh nhìn nhòe nét chữ em run…

 

Em kể:

“Anh đi, nhà bị đuổi

Ngày sinh em nhớ, thấy chiêm bao

Ôm con em cũng theo lên núi

Đi kiếm anh hoài mới gặp nhau

Có khổ nghèo chi em chẳng sợ

Cái chi anh dặn cũng vâng lời

Nhưng còn anh bảo đừng thương nhớ

Đừng khóc vì anh, em chịu thôi!

Mấy lần em cũng nguôi đi được

Nhưng mỗi lần nguôi lại giận mình:

Anh của em nằm trên mặt trận

Ở nhà yên ấm hóa em quên!

(Rừng bỗng rưng rưng màu nắng nhạt

Ngùi thương theo mỗi chữ thư em)

Mơ màng nhớ tiếng tim anh đập

Có bữa bồng con thức suốt đêm…

Anh ở xa hoài, đâu biết được

Bữa nay em cũng khá hơn rồi:

Nghe tin mỗi trận bên mình thắng

Em thấy gần thêm những nỗi vui

Anh đi đường sẽ bao nhiêu dặm?

Em quyết dài theo một tấm lòng!

 

Con biết bò rồi, gần đứng được

Mỗi ngày trông mỗi giống cha hơn

(Lòng anh bay bổng theo em kể

Lấp lánh trong thư những tự hào)

Anh ạ, con cười theo tiếng hát

Biết vờn tay đón lá lao xao…

Cô chú vẫn thường hay ghé lại

Quà mua cho cháu, nhắc tin anh

Mấy bác trong tù còn nhắn dặn:

Có chồng kháng chiến, nhớ vui lên!”

Em ơi, chiều đó dầm chân xuống

Dòng nước sông Tranh mát rượi người

Những nụ hôn thầm trong gió núi

Gửi về, có tới được xa xôi?

 

Trong anh một bóng cờ bay đỏ

Mặt biển yêu thương sóng dạt dào

Vẫn ngọt câu Kiều trong lửa đạn

Nằm hầm bí mật nhớ thương nhau.

Anh qua nhiều lắm làng thiêu rụi

Khét khói bom trên xác mẹ già

Đất uất căm hờn người nổi giận

Lửa bừng trong mắt trẻ không cha!

Lũ giặc càng thua càng bạo ngược,

Máu càng hừng hực núi sông ta

Chúng mình trước mắt còn gian khổ

Còn nén trong mơ một mái nhà

Em hiểu nhiều rồi anh chỉ dặn:

Khổ buồn, càng thấm nỗi đau chung.

Anh tin con gái càng khôn lớn

Càng cháy trong tim ngọn lửa hồng!

Anh ở ngoài này trong đội ngũ

Triệu người xông tới sức vươn tươi

Quyết làm cả nước thơm hoa đỏ

Cho những nôi con trọn tiếng cười…

 

Trưa nay trong khám nằm nghe biển

Ngoài gió mênh mông gợi nhớ nhà

Em chắc đang cùng con tập nói

Mỗi chiều thắc thỏm nhắc tên cha.

Con ạ, chưa làm tròn nhiệm vụ

Ở tù, ba cứ thấy băn khoăn

Bên ngoài các bác cùng cô chú

Chắc phải bù thêm những máu xương…

Nhớ bữa về Thành nằm bí mật

Gan bào ruột xót nhớ thương con

Mấy lần ba nóng ran trong ngực

Đêm lạnh ngang nhà, lặng bước luôn!

Thôi thế phải còn mươi trận nữa

Sẽ về, để nắm chặt vai nhau

Để nhìn đăm đắm vào trong mắt

Xem có ngời vui những ánh sao!

 

Anh nhớ điên cuồng yêu dữ dội

Xóm làng giữa ngực núi trong tim.

Sáng hoài giữa cõi thiêng liêng ấy

Có bóng con cười cạnh dáng em…

Hầm đá Trại 2 Côn Đảo, tháng 3-1969

Phan Duy Nhân