Đối với người Matxcơva, tàu điện ngầm (metro) là cái gì đó rất đỗi thân thương. Nó không chỉ là phương tiện giao thông phổ biến, mà còn là công trình văn hóa - khoa học - nghệ thuật độc đáo và là niềm tự hào của mỗi người dân Nga… với 10 nét đẹp rất tuyệt vời.
NHANH VÀ CHÍNH XÁC
Tàu đến, dừng và chuyển động ở mỗi ga không quá 1phút (giờ cao điểm). Nếu bạn đến công sở hay hẹn gặp ai đó mà không muốn bị lỡ hẹn, tốt nhất nên đi metro.
Sân ga Aeroport
RẺ
Thời Liên bang Xô Viết, giá vé cho một lần đi metro là 5 kopek (1 rúp = 100 kopek). Lương tối thiểu khi đó khoảng 100 rúp (mua được chừng 2.000 lượt vé). Nay là 155 rúp/10 lượt. Nếu chỉ đi một lượt thì phải trả 19 rúp. Từ 01/01/08, vé tháng (không quá 70 lượt) là 600 rúp. Học sinh, sinh viên, ngành giáo dục: 180 rúp. Lương trung bình ở Matxcơva khoảng 28.000 rúp. Giá như thế là rẻ so với nhiều nước có metro (1USD=23,84 rúp/15.3.08).
SẠCH
Có thể nói rằng, tàu điện ngầm là một trong những phương tiện công cộng sạch nhất ở Nga. Người ta thường xuyên lau chùi, quét dọn. Hiếm khi thấy rác, bụi ở đây. Để giữ được sự sạch đẹp như thế, ngoài công sức của các nhân viên phục vụ, còn phụ thuộc vào ý thức cao của hành khách. Trúng xổ số độc đắc có lẽ còn dễ hơn bắt được ai đó hút thuốc lá hay vứt rác trong tàu điện ngầm.
AN TOÀN
Dẫu có tới gần 400 đoàn tàu xuôi ngược trong lòng đất, các tàu chạy cách nhau từ 1-3 phút, tốc độ trung bình 70-75 km/h, tốc độ cao nhất gần 100 km/h nhưng rất hiếm khi có tai nạn. Một vài trường hợp xảy ra đều là lỗi của hành khách say rượu hoặc không tuân thủ nội quy đi tàu.
CHỞ ĐƯỢC NHIỀU NGƯỜI
14 triệu lượt người/ngày (từ 5 giờ sáng hôm trước đến 1giờ sáng hôm sau). Nghĩa là trong 20 giờ chuyển động liên tục, metro có thể chở được hơn toàn bộ số dân của Hungary (10.082.000/2005), hơn 2 lần số dân nội ngoại thành của TP.HCM (6.424.519/2006) hoặc gần 2 lần số dân Thụy Sĩ (7.288.010/2000). Thử hình dung 14 triệu lượt người ấy giao thông trên mặt đất, liệu có phương tiện nào kham nổi và thành phố sẽ ùn tắc ra sao?
Trạm metro Novoslobodskaia
MÁT MẺ VỀ MÙA HÈ, ẤM ÁP VỀ MÙA ĐÔNG
Trong việc thiết kế các công trình ngầm, có thể nói người Nga là những bậc thầy. Hiện nay có cả thảy 211 ga. Nhiều ga đi ngầm dưới lòng sông Matxcơva. Tương lai sẽ mở thêm trên mười ga nữa. Khoảng cách trung bình mỗi ga dài khoảng 3,5-4km (Sepukhốp-Timiriaizev).
Sân ga dài và rộng nhất là 282 mét - Ga “Những quả đồi chim sẻ”- nằm ngay trên mặt sông Matxcơva. Xấp xỉ khoảng 500 đôi tàu xuôi ngược và dự trữ. Mỗi đoàn tàu có 7 toa như tàu hỏa, có ghế đệm mút nhưng diện tích chủ yếu làm chỗ đứng cho hành khách. Mỗi toa khoảng 185-190 hành khách. Giờ cao điểm sẽ nhiều hơn, không còn chỗ len chân.
Cuộc chiến tranh vệ quốc đã sản sinh ra nhiều nhà khoa học Xô Viết tài ba và những công trình lớn, trong đó phải kể đến công trình ngầm metro. Người ta đào sâu vào lòng đất khoảng 50-70 mét. Ga nằm sâu nhất cho đến thời điểm hiện nay (2008) là Công Viên Chiến Thắng - 84 mét. Gọi là “đào” nhưng thực ra là chiếc máy chuyên dụng nén đất đá xung quanh đường hầm, sau đó đổ bê tông thành đường ống khổng lồ, để trong cái ống đó cả đoàn tàu chạy xuôi ngược.
Ga metro đầu tiên của Nga được khởi công vào cuối những năm 20 của thế kỷ XX (1929-1933), nghĩa là cách đây gần 80 năm. Do có hệ thống thông gió tốt (bản thân tàu chạy đã thông gió rất mạnh), các ga lại sâu trong lòng đất nên mùa hè trong metro rất mát, còn mùa đông thì ấm áp (dao động từ +18 đến +22 độ C), dù trên mặt đất nhiệt độ có thể từ -35 đến +35 độ C.
Đường xuống metro ở Matxcơva
THUẬN TIỆN, DỄ TÌM
Mỗi ga metro và trong mỗi toa tàu đều có biển chỉ đường và sơ đồ hướng dẫn cách đi. Biển chỉ đường và sơ đồ hướng dẫn đẹp, đơn giản, dễ tìm và dễ đi, thậm chí ngay cả khi bạn không biết tiếng Nga. Matxcơva rất rộng, diện tích tương đương khoảng 1/3 đồng bằng Bắc Bộ, và dân số 10.382.754 người (điều tra dân số 2002), chưa tính khoảng 2 triệu khách vãng lai. Việc định hướng số nhà, tên phố sẽ dễ hơn nhiều nếu ta biết được ngôi nhà ấy, phố ấy ở gần ga metro nào.
ĐẸP
Kết hợp một cách hài hòa giữa cái hiện đại và cổ kính: Không phải ngẫu nhiên mà hầu hết các tour du lịch của Nga đều dành chương trình đi tham quan các ga metro. Hầu như ngày nào người ta cũng bắt gặp du khách chụp ảnh, quay video và miệng luôn thì thào tán phục.
Trước hết, mỗi ga metro thực sự là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo mang tính lịch sử và rất… Nga. Bàn tay, khối óc của các nhà bác học, kỹ sư, công nhân và cả nghệ nhân Nga đã tạo nên nhiều công trình nghệ thuật về kiến trúc: Những bức họa khổng lồ trên trần ga, các pho tương, biểu tượng, hoa văn, họa tiết cả cổ kính lẫn hiện đại, đan xen cùng màu sắc hài hòa. Người ta có cảm tưởng đây là một góc của bảo tàng nghệ thuật chứ không phải công trình giao thông công cộng.
Trạm metro Komsomolskaia
211 ga là 211 kiến trúc khác nhau và mang rõ nét từng chặng đường lịch sử hào hùng của nước Nga và Liên bang Xô Viết trước đây, đặc biệt lịch sử cận, hiện đại: Puskinskaia, Maiacốpskaia, Komsomolskaia, Park-Kultur, Cách mạng Tháng Mười, Thư viện Lê nin… Các quầy sách, báo, tạp chí và quầy hoa tươi càng làm cho metro thêm phần đẹp rực rỡ.
DÀNH NHIỀU ƯU TIÊN CHO NGƯỜI DÂN
Những người về hưu, phục vụ trong các lực lượng quân đội, hải quân, công an, biên phòng, cựu chiến binh, anh hùng các lực lượng vũ trang, anh hùng lao động, người tàn tật, cán bộ công nhân viên của ngành giao thông vận tải… cùng khoảng 60 đối tượng khác, chiếm chừng 40% số lượng hành khách được sử dụng các phương tiện giao thông công cộng trong thành phố Matxcơva (metro, xe buýt, ô tô điện, xe điện…) miễn phí. Học sinh, sinh viên, những người công tác trong ngành giáo dục được giảm giá tới 70%. Như vậy, chỉ riêng metro đã dành gần một triệu USD/ngày để phục vụ các đối tượng trên.
NHIỀU NGƯỜI ĐỌC SÁCH BÁO NHẤT
Có thể nói, người Nga là một dân tộc rất yêu đọc sách. Đây là nét văn hóa tiêu biểu mà ai từng đặt chân đến Matxcơva đều nhận thấy. Số người đọc sách, báo, tạp chí trong các toa hầu như luôn đứng ở mức từ 25 đến 30%.
